Vừa qua, Bệnh viện Nhi đồng thành phố (TP.HCM) đã tiếp nhận bệnh nhi P.T.M. (nữ, 16 tháng tuổi, ngụ tại Cần Đước, Long An) trong tình trạng tím tái toàn thân, chỉ số SpO₂ giảm nặng còn 75%.
Trước đó, bệnh nhi ăn bữa trưa gồm ghẹ và cải bó xôi nấu canh bằng nước giếng. Sau bữa ăn khoảng 1 giờ, trong lúc đang chơi, bé có biểu hiện giật mình, tím môi, da xanh tím, không ho sặc. Gia đình nhanh chóng đưa trẻ đi cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.
Tại thời điểm nhập viện, bé quấy khóc, thở rít, có dấu hiệu tím toàn thân. Kết quả khí máu cho thấy thiếu oxy nặng, kèm toan chuyển hóa (lactate máu tăng đến 4,8 mmol/L). Các xét nghiệm khác về chức năng gan, thận, điện giải đều trong giới hạn bình thường.
Bé gái 16 tháng tuổi bị methemoglobine máu (tức hồng cầu không gắn kết được với oxy để chuyển thành máu hồng) sau bữa ăn trưa - Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Dựa vào triệu chứng lâm sàng, bệnh nhi được làm test mẫu máu tiếp xúc khí trời bằng cách lấy một mẫu máu đựng trong ống tiêm đậy nắp lắc đều 50 lần, kết quả màu nâu đen của máu không thay đổi, không ngả sang màu đỏ như bình thường. Các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị methemoglobine máu, tức hồng cầu không gắn kết được với oxy để chuyển thành máu hồng.
Ngay lập tức, bệnh nhi được xử trí bằng thở oxy, tiêm thuốc giải độc xanh methylene và uống than hoạt tính để thải loại độc chất ra khỏi đường tiêu hóa. Chỉ sau 10 phút, da bé bắt đầu hồng trở lại; 30 phút sau, SpO2 phục hồi lên 95%.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Minh Tiến - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố khuyến cáo phụ huynh nên cẩn thận khi sử dụng nước giếng nấu ăn. Trong nước giếng có nhiều nitrate là chất oxy hóa gây biến đổi hồng cầu hem FE2+ thành FE3+ không có khả năng gắn oxy để đưa đến mô cơ thể sử dụng, dẫn đến thiếu oxy tím tái, thiếu oxy mô gây chuyển hóa yếm khí làm tăng lacatate máu, toan chuyển hóa.
Bác sĩ Tiến cho biết thêm, khi nấu ăn tốt nhất là sử dụng nước máy an toàn. Một số loại rau quả như rau dền, củ dền… có hàm lượng nitrat cao, khi sử dụng nước nấu từ loại này pha sữa cho con bú (phụ huynh nghĩ màu đỏ bổ máu cho con) có thể gây ra methemoglobin máu, đặc biệt ở trẻ sơ sinh thiếu tháng.
Link bài gốc:
