Hiện nay, số lượng trẻ chậm nói, rối loạn ngôn ngữ ngày càng gia tăng khiến các bậc phụ huynh lo lắng. Vậy đâu là những dấu hiệu cảnh báo chậm nói ở trẻ? Làm thế nào để giúp con nhanh biết nói, tăng khả năng giao tiếp?
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói
Sau đây là các dấu hiệu của trẻ chậm nói mà phụ huynh nên chú ý:
Trẻ giai đoạn 12-18 tháng tuổi
Ở độ tuổi này trẻ mới bắt đầu phát ra những âm thanh như “baba” hay “mama”. Tuy nhiên, trẻ bị chậm nói sẽ có một số điểm khác biệt:
- Không bắt chước được âm thanh của mọi người xung quanh.
- Không bập bẹ “baba” hay “mama”.
- Phản ứng chậm chạp và không đáp ứng trước những tương tác của mọi người.
Trẻ giai đoạn trẻ 18-24 tháng tuổi
Tại thời điểm trẻ được 18-24 tháng tuổi, các kỹ năng thiên về ghép từ sẽ được phát triển. Tuy nhiên với trẻ chậm nói:
- Các từ vựng của bé kém phong phú, đa dạng.
- Khả năng sử dụng các từ đơn hay ghép từ đơn thành từ đôi gần như không có.
- Đáp ứng với giao tiếp vẫn khá hời hợt, thiếu chú ý.
Trẻ chậm nói thường không chú ý đến người xung quanh
Trẻ giai đoạn trẻ 2-3 tuổi
Đây được xem là giai đoạn bùng nổ (giai đoạn vàng) về các kỹ năng nói và nghe hiểu của trẻ. Nếu trẻ bị chậm nói phụ huynh sẽ thấy những biểu hiện sau:
- Không có nhiều từ vựng mới.
- Trẻ không phối hợp được câu 3 từ trở lên.
- Phản ứng chậm chạp và gần như không nghe hiểu các câu hỏi của người lớn.
- Trẻ không thể hiện ngôn ngữ cơ thể hay cảm xúc.
Phương pháp giúp trẻ chậm nói tăng khả năng ngôn ngữ
Các phương pháp tăng khả năng ngôn ngữ chủ yếu là: Nói nhiều hơn với con, đọc truyện trước ngủ tối, dùng đồ chơi trí tuệ,… Cụ thể như sau:
Đặt ra câu hỏi đóng cho con
Các câu hỏi đóng (câu hỏi lựa chọn có/không, đúng/sai,...) giúp bạn có thể kiểm tra tình trạng nghe hiểu của con. Nếu trẻ đáp ứng hay phản hồi lại với các câu hỏi đóng bằng các biểu cảm vui, tức giận hoặc bằng âm thanh bập bẹ, điều đó là con có nghe và hiểu vấn đề. Ngược lại, trẻ không phản hồi, thì bạn nên xem xét để áp dụng thêm nhiều cách phát triển ngôn ngữ nói khác.
Cần đặt ra câu hỏi đóng cho trẻ để kiểm tra tình trạng nghe hiểu của con
Hãy nói nhiều hơn với con
Cách tốt nhất để dạy một đứa trẻ biết nói là cho chúng tiếp xúc nhiều hơn nữa với ngôn ngữ. Các bậc phụ huynh nên ngồi xuống và chơi cùng con mỗi ngày, đồng thời sử dụng lời nói, cử chỉ hình thể để miêu tả kèm theo. Các câu nói của phụ huynh cũng cần phải tuân thủ các nguyên tắc nhất định:
- Sử dụng từ ngữ đơn giản.
- Hãy bắt đầu học những từ đơn giản: “baba”, “mama”, “con gà”,...
- Phụ huynh nên truyền đạt cho trẻ thật chậm rãi, nhẹ nhàng.
- Không nên lặp lại cách nói ngọng của trẻ.
Sử dụng đồ chơi kích thích trí tuệ
Các loại đồ chơi như: Lego, khối rubik, xếp hình,… sẽ là những thứ hữu dụng giúp kích thích phản xạ, tăng cường khả năng học hỏi cao ở trẻ, tác động gián tiếp đến khả năng ngôn ngữ. Để giúp cho con luôn hào hứng và muốn sử dụng đồ chơi trí tuệ, bạn nên thay đổi đồ chơi thường xuyên đem lại cảm giác mới mẻ.
Trò chơi kích thích trí tuệ cũng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
Link bài gốc:
